Het Landelijk Vakoverleg Pedagogiek volop in beweging

Josine Fontrodona van Fontys Hogescholen en Fransje Damen van Hogeschool van Amsterdam zijn als voorzitters verbonden aan het Landelijk Vakoverleg Pedagogiek. Wat maakt de lerarenopleiding Pedagogiek uniek? Hoe is het landelijk vakoverleg georganiseerd? Welke thema’s bespreken ze? En hoe pakken ze de herijking van de kennisbasis aan? We vragen het aan Josine en Fransje.

Wat is jullie achtergrond?

‘Wij zijn alle twee betrokken bij het Landelijk Vakoverleg Pedagogiek. Josine werkt als opleidingscoördinator van de lerarenopleiding Pedagogiek en begeleid afstudeeronderzoeken. Daarnaast is ze lid van de curriculumcommissie, lid van het bestuur van Fontys Pride en lid van de klachtencommissie. Fransje is opleidingscoördinator van de lerarenopleiding Pedagogiek en projectleider voor de nieuwe lerarenopleiding pedagogiek.’

“‘Een docent pedagogiek kan collega’s ondersteunen bij groepsdynamische processen en meedenken over bijvoorbeeld het pedagogisch klimaat in de school’”

Wat maakt de lerarenopleiding Pedagogiek uniek?

‘Van oudsher is de lerarenopleiding Pedagogiek vooral gericht op het pedagogisch werkveld. Denk aan de mbo-opleidingen Pedagogisch Werk en Maatschappelijke Zorg in het domein welzijn. Echter zien we dat daar in de afgelopen jaren een verschuiving heeft plaatsgevonden, parallel aan de aandacht voor de vorming van jongeren op het gebied van burgerschap en loopbaanoriëntatie en -begeleiding. Inmiddels zijn we een lerarenopleiding die zich niet alleen maar richt op de pedagogische opleidingen. De docent pedagogiek is steeds meer nodig binnen alle onderwijsstromingen en settingen binnen het vo en mbo. Daarmee zijn we tegenwoordig een lerarenopleiding die zich richt op jongeren in het vo en mbo, waarbij we extra aandacht geven aan de vorming van de persoon middels bijvoorbeeld burgerschap, loopbaanleren, kritische denkvaardigheden en sociale vaardigheden. Naast het pedagogische perspectief zijn docenten pedagogiek bij uitstek geschikt om collega’s te ondersteunen bij groepsdynamische processen en mee te denken over bijvoorbeeld het pedagogisch klimaat in de school.’

Hoe is het Landelijk Vakoverleg Pedagogiek georganiseerd en wat bespreken jullie?

‘Wij zijn beide voorzitters van het landelijk vakoverleg. Afhankelijk van onderwerpen en agenda’s neemt een van ons het voortouw. Wij komen twee tot drie keer per jaar bij elkaar met de hogescholen die de opleiding verzorgen: Fontys (Eindhoven en Sittard), Hogeschool van Amsterdam, HAN University of Applied Sciences (Nijmegen) en Stichting Pedagogisch Onderwijs (SPO). We hebben met elkaar een goed ritme gevonden de afgelopen jaren, waarbij we op regelmatige basis bij elkaar komen en vaste onderwerpen bespreken en de daaruit volgende acties ondernemen. Zo borgen we de kwaliteit. Momenteel zijn wij aan het verkennen of we intensiever samen kunnen werken met de lerarenopleiding Omgangskunde. Op instellingniveau tussen de lerarenopleidingen zijn hier ook gesprekken over.’

“‘Momenteel zijn wij aan het verkennen of we intensiever samen kunnen werken met de lerarenopleiding Omgangskunde’”

Als landelijk vakoverleg organiseren jullie peerreviews. Wat is de meerwaarde?

‘Met peerreview borgen wij het eindniveau en de kwaliteit van de opleiding. We komen vier keer per jaar bij elkaar, waarbij we een vast protocol volgen. Iedere instelling is een keer aan de beurt met een zelf gekozen studieonderdeel. Tijdens de peerreviews zorgen de instellingen dat er - indien nodig - een expert vanuit de opleiding aanwezig is om verdiepende vragen te kunnen beantwoorden. Elke instelling heeft zijn eigen opleidingsvarianten en ook de vormgeving en toetsing loopt uiteen. Hierin leren we van elkaar tijdens de peerreviews.’

“‘Tussendoor stellen wij de kennisbasis daar waar nodig bij, waardoor een grote herijking niet nodig is’”

Wat vinden jullie van de gemeenschappelijke kennisbasis en hoe pakken jullie de herijking aan?

‘Met een landelijke kennisbasis zorg je met elkaar voor een afstemming en borging van de inhoud van de opleiding. Bij elk landelijk vakoverleg hebben we aandacht voor twee tot drie domeinen van de kennisbasis. Tussendoor stellen wij de kennisbasis daar waar nodig bij. Voor het voorjaar staat dan ook een beperkte herijking op de planning. Hier gaan we nog een plan voor opstellen. Het werkveld zullen wij in elk geval betrekken, evenals een aantal deskundigen op het gebied van leren en innoveren. Verder willen we sterker insteken op burgerschap. We weten dat de lerarenopleiding Omgangskunde dit ook wil. Wellicht dat dit uitmondt in een samenwerking? Daarnaast hebben we de wens dat in het vo meer aandacht komt voor pedagogiek waar onze afgestudeerden met hun bevoegdheid een plaats gaan krijgen.’

Hoe ervaren jullie de samenwerking met 10voordeleraar?

‘De lijntjes met 10voordeleraar zijn kort. Indien we vragen hebben over de peerreviews, klein onderhoud kennisbasis en herijking weten we waar we terecht kunnen.’