‘Een kunstdocent is altijd zelf kunstenaar, en denkt en handelt zo ook in de rol als docent’

Guido Severien is onder meer secretaris van het KVDO. Die afkorting staat voor: KunstVakDocentOpleidingen. Daaronder vallen alle bachelor docentopleidingen in de kunstvakken (docent dans, docent muziek, docent theater, docent beeldende kunst en vormgeving) en de master Kunsteducatie. In totaal zijn dat net iets minder dan 40 opleidingen bij in totaal 12 hogescholen. In het KVDO zijn alle instellingen met een dergelijke opleiding vertegenwoordigd. Daarnaast is er een netwerkoverleg voor elke afzonderlijke discipline.

Guido Severien, secretaris KVDO
projectsecretaris Codarts Rotterdam

Wat maakt het KVDO uniek in Nederland?
‘Een aantal zaken. Zoals de combinatie van het kunstenaarschap met het docentschap. Studenten leren om hun docentschap vanuit het creatieve kunstzinnige proces vorm te geven. Een kunstdocent is daarom altijd zelf kunstenaar, en denkt en handelt zo ook in de rol als docent. Het KVDO is daarnaast uniek omdat wij onze studenten opleiden voor zowel het binnenschoolse veld als voor de buitenschoolse markt. Binnenschools is dat voor alle leeftijdscategorieën en niveaus. Onze hbo-bachelorstudenten krijgen daarom een eerstegraads bevoegdheid, zoals ook bij de ALO’s (Academie voor Lichamelijke Opvoeding – red.) het geval is. Voor het buitenschoolse werkveld kan je denken aan lessen of projecten bij bijvoorbeeld centra voor de kunsten en in de zorg, zoals een project met dementerende ouderen. Centraal staat echter altijd het (mee)maken en het ervaren van kunst.’

“‘We leiden studenten op zowel voor het binnenschoolse veld als voor de buitenschoolse markt.’”

In hoeverre werken de opleidingen samen en wat is de meerwaarde hiervan?
‘Zij werken intensief samen, hoewel iedere opleiding een onderscheidende artistieke maar ook pedagogische visie en een daarmee samenhangend programma hanteert. Die samenwerking krijgt vorm in bijvoorbeeld de peerreviewsystematiek. In combinatie met de vernieuwde site van 10voordeleraar maken de opleiders daar veelvuldig gebruik van. Maar ook in de dagelijkse praktijk werken opleidingen samen. Zo verwijzen zij onderling herhaaldelijk studenten door. Daarnaast werken ze samen aan het ontwikkelen en aanbieden van (landelijk) nascholingsaanbod in het kader van Leven Lang Ontwikkelen.’

“‘We gaan uit van de overeenkomsten en respecteren de verschillen. Dat levert nog wel eens wat ‘kunst en vliegwerk’ op.’ ”

Welke belangrijke thema’s en ontwikkelingen spelen er momenteel binnen het KVDO?
‘We hebben binnen het KVDO een aantal terugkerende zaken lopen zoals de peerreview. Dat is inhoudelijk een zaak van de disciplinenetwerken, maar het KVDO voert daarover de gezamenlijke regie. Met vier verschillende disciplines is dat soms een hele uitdaging. De opleidingen hebben weliswaar kunst als gemeenschappelijke deler, tegelijkertijd hebben zij ook heel verschillende noemers: dans, muziek, theater en beeldende kunst en vormgeving. We gaan daarbij uit van de overeenkomsten en tegelijkertijd respecteren we de verschillen. Bovendien leven we ook nog eens in twee werelden, die van de kunst én die van het onderwijs. Dat levert nog wel eens wat ‘kunst en vliegwerk’ op.’

‘Het KVDO valt onder het domein Kunsten. Dat kan ook niet anders, want je wilt toch een échte kunstenaar voor de klas! Er is ook een strenge selectie aan de poort van de opleiding. Omdat we een onderdeel zijn van de kunsten werken we met een opleidingsprofiel in plaats van een kennisbasis. We zitten nu midden in het proces van het laten actualiseren van het beroepsprofiel en aansluitend het opleidingsprofiel.’

“‘Als onderdeel van de kunsten werken we met een opleidingsprofiel in plaats van een kennisbasis, waarin de algemene pedagogische kennisbasis die voor alle leraren geldt geïntegreerd is.’”

‘Tegelijkertijd werken we in relatie tot het onderwijsdomein met de algemene pedagogische kennisbasis die voor alle leraren geldt, en de systematiek die daarover is afgesproken. Daarnaast definiëren we ons opleidingsprofiel in termen van leeruitkomsten zoals die zijn afgesproken in het bestuursakkoord om de opleidingstrajecten te flexibiliseren. Last but not least zijn we bezig met het zoeken naar mogelijkheden om in gezamenlijkheid bij- en nascholing aan te bieden voor alle werkende kunstdocenten. Daarbij werken we samen met partijen in het veld. We willen dat graag landelijk, toegankelijk, betaalbaar en duurzaam doen.’

Op welke onderdelen werkt het KVDO samen met 10voordeleraar en wat levert het jullie op?
‘10voordeleraar is op een aantal vlakken belangrijk voor het KVDO. Allereerst natuurlijk in het verleden voor wat betreft de begeleiding bij de invoering van, en kennisdeling met betrekking tot peerreview. De kunstopleidingen zijn daarvoor als proefkonijn gebruikt. Dat is goed bevallen, zeker nadat het extranet van 10voordeleraar een goede update heeft gehad. Het systeem werkt in mijn ogen nu perfect! Daarnaast is 10voordeleraar bijzonder belangrijk als het gaat om kennisdeling en afstemming. De situatie rond het KVDO is erg gecompliceerd met verschillende domeinen waarin we moeten acteren. 10voordeleraar is dan ook een belangrijke partner als het gaat om de connectie met het reguliere onderwijs. Er is veel kennis en inzicht aanwezig en daar maakt het KVDO graag gebruik van.’

“‘10voordeleraar is een belangrijke partner als het gaat om de connectie met het reguliere onderwijs.’”

Wat is de meerwaarde van extranet voor jullie peerreviews?
‘Extranet is een fantastisch hulpmiddel. Toegankelijk, overzichtelijk, informatief, flexibel maar vooral duurzaam als archief. Die functie en transparantie van het extranet is superbelangrijk. Je kan daarmee de pdca-cyclus goed volgen. Dat kan mooi met extranet. Je kan dan de ontwikkelingen horizontaal - tussen de disciplines-, verticaal - tussen de bachelor en master -, maar ook diagonaal - eigenlijk kriskras tussen alle spelers door- goed volgen.’ Dat levert niet alleen de huidige maar ook toekomstige generaties een schat aan informatie op. Stapje voor stapje verbetert het de kwaliteit van het onderwijs en daarmee zijn vooral de studenten gebaat. Want daar gaat het uiteindelijk om.’

“‘Extranet is een fantastisch hulpmiddel. Toegankelijk, overzichtelijk, informatief, flexibel maar vooral duurzaam als archief. ‘”

Ten slotte, wat is jouw professionele achtergrond en wat houdt jouw werk bij het KVDO in?
‘Mijn eigen achtergrond is nogal divers. Ik ben oorspronkelijk professioneel danser en choreograaf.  Daarnaast heb ik een achtergrond in de sociaal-culturele wetenschappen, waarna ik vervolgens kunstmanagement en kunsteducatie heb gestudeerd. Bij Codarts Rotterdam ben ik veel verschillende dingen gedaan maar ben ik nu projectsecretaris. De hogeschool leent mij uit aan het KVDO waarvan ik nu sinds een jaar of vijf secretaris ben. Het werk als secretaris concentreert zich op het monitoren van ontwikkelingen in het werkveld en het ondersteunen van de besluitvormingsprocessen die uiteindelijk de kwaliteit van het onderwijs moeten bevorderen en borgen. Heel enerverend om dat met een groep gedreven opleiders te mogen doen!’