Nut en noodzaak van de landelijke kennistoets Maatschappijleer

Berend-Jan Mulder is vakdocent aan de lerarenopleiding Maatschappijleer van de Hogeschool van Amsterdam en hoofdredacteur van het constructieteam voor de landelijke kennistoets Maatschappijleer. Wat is zijn conclusie over de landelijke kennistoets na tien jaar?

Berend-Jan Mulder
Hoofdredacteur Maatschappijleer,
Vakdocent lerarenopleiding Maatschappijleer
Hogeschool van Amsterdam

‘Naast de invoering van de landelijke kennisbasis Maatschappijleer in 2011, bestaat de landelijke kennistoets op de kop af tien jaar. Als (hoofd)redacteur van het eerste uur is het goed om terug te kijken op de afgelopen tien jaar. De vier lerarenopleidingen Maatschappijleer zijn vanaf het begin nauw betrokken geweest bij het formuleren van de kennisbasis en het maken van vragen voor de landelijke kennistoets. Zoals dat mag worden verwacht bij een opleiding Maatschappijleer is dat altijd gepaard gegaan met discussie, maar vooral met veel positief kritisch commentaar.’

“‘Door de kennisbasis en de toets bestaat breed gedeelde overeenstemming over de kern van de vakkennis die nodig is om als docent Maatschappijleer te kunnen functioneren.’”

Kennisbasis mét accenten
‘Zowel de kennisbasis als de -toets hebben ervoor gezorgd dat er breed gedeelde overeenstemming bestaat over de kern van de vakkennis die nodig is om als docent Maatschappijleer op VMBO en MBO te kunnen functioneren. Hierbij mag nooit vergeten worden dat de kennisbasis is geschreven vanuit de afspraak wat de docent ten minste moet kennen, met autonome ruimte voor de vier opleidingen om naast de kennisbasis nog andere kennisaccenten te plaatsen.’

Landelijke kennistoets
‘Ook over de landelijke kennistoets is altijd veel debat. Dit gaat dan vooral over de vorm van het hoe, maar nooit over de kwaliteit van de vragen. Het gedeelde gevoelen van alle vier de opleidingsscholen is toch dat de kennistoets studenten bewust maken van de noodzaak van vakkennis en dat het slagen voor de toets vooral een beloning naar inspanning is. Ook alle parameters bewijzen elke keer weer dat de kennistoets Maatschappijleer doet wat hij moet doen, namelijk het wel of niet aanwezige kennisniveau van studenten Maatschappijleer meten.’

“‘Alle parameters bewijzen elke keer weer dat de kennistoets doet wat hij moet doen, namelijk het wel of niet aanwezige kennisniveau van studenten Maatschappijleer meten.’”

Onderlinge contact
‘Naast deze effecten, heeft de invoering van de kennisbasis en de -toets ervoor gezorgd dat het onderlinge contact tussen de vier opleidingsscholen enorm is toegenomen. De voortgang van alle landelijke studenten Maatschappijleer heeft nu ons aller aandacht. Regelmatig praten we als collega’s elkaar bij over positieve of negatieve ervaringen als het gaat over de behaalde resultaten bij een landelijke kennistoets. We stemmen daardoor meer de vakinhoud met elkaar af en ondersteunen elkaar veel meer bij het verbeteren van de landelijke kennistoets.’

“‘De invoering van de kennisbasis en de -toets hebben ervoor gezorgd dat het onderlinge contact tussen de vier opleidingsscholen enorm is toegenomen.’”

Trots
‘De conclusie na tien jaar is dat de landelijke kennistoets haar nut en noodzaak wel bewezen heeft en dat het heeft bijgedragen aan een kwalitatieve verbetering en borging van de vakkennis en vakinhoud van Maatschappijleer. Mij lijkt dit een prestatie om als opleidingsscholen Maatschappijleer trots op te zijn.’